Erfelijke problemen
Erfelijke problemen bij een Bordercollie
Allereerst dit: Eerlijkheid over erfelijke aandoeningen bij honden.
Een wijdverspreid misverstand is dat een goede fokker nooit zieke honden zou mogen fokken. Dit stigma leidt tot onterechte schuldgevoelens en beschuldigingen. Het is belangrijk te begrijpen dat erfelijke aandoeningen complex zijn en niet altijd te voorspellen of voorkomen zijn.
Sommige aandoeningen, zoals HD of ED, zijn recessief en kunnen generaties lang verborgen blijven. Hoewel DNA-tests beschikbaar zijn voor sommige afwijkingen, zijn veel polygene of multifactoriële aandoeningen moeilijk te voorspellen en te testen.
Pech speelt een rol in de genetica; zelfs met zorgvuldige fokpraktijken kan een gezond ouderpaar een pup met een erfelijke afwijking voortbrengen. Het is belangrijk dat fokkers en eigenaren eerlijk zijn en transparant communiceren over mogelijke erfelijke aandoeningen. Het vermijden van het onterechte stigma is essentieel om de feiten te begrijpen en samen te werken aan de gezondheid van het ras. Meldingen van erfelijke aandoeningen zijn cruciaal voor onderzoek en het begrijpen van genetische factoren.
Collie Eye Anomaly (CEA)
Collie eye anomaly is een oogaandoening waarbij het netvlies, vaatvlies en de achterwand van het oog onderontwikkeld zijn. De projectie van het optische beeld op het netvlies kan hierdoor niet goed doorgegeven worden aan de hersenen. In ongeveer zeven procent van de honden met Collie eye anomaly treedt loslating van het netvlies op, waardoor de dieren geheel blind zijn. Er is voor deze aandoening een DNA-test beschikbaar.
Imerslund-Gräsbeck Syndroom (IGS)
Staat ook bekend als Selectieve Intestinale Cobalamine Malabsorptie.
Het Imerslund-Gräsbeck Syndroom (IGS) is een genetische aandoening die ook bij honden kan voorkomen. Bij IGS hebben honden een defect in de opname van vitamine B12 in de dunne darm, wat resulteert in een tekort aan deze vitamine in het lichaam.
De symptomen van IGS bij honden zijn vergelijkbaar met die bij mensen. Ze kunnen bloedarmoede (megaloblastaire anemie) ontwikkelen wat leidt tot vermoeidheid, zwakte en bleekheid. Daarnaast kunnen neurologische symptomen optreden als gevolg van het vitamine B12-tekort, zoals tintelingen en gevoelloosheid in de ledematen, coördinatieproblemen en moeilijkheden met lopen.
Net als bij mensen wordt IGS bij honden overgeërfd. Dit betekent dat beide ouders drager moeten zijn van het gemuteerde gen om nakomelingen met het syndroom te produceren. Voor honden met IGS is de behandeling vaak levenslange toediening van vitamine B12-supplementen om de symptomen te verlichten en verdere complicaties te voorkomen. Als er vermoedens zijn van IGS bij een hond, is het raadzaam om naar uw dierenarts te gaan voor het in te winnen van advies én een genetisch onderzoek te overwegen om de diagnose te bevestigen.
MDR1 Gendefect
Er zijn honden die gevoeliger zijn voor bepaalde medicijnen. Vaak missen deze honden het zogenaamde MDR1 gen. MDR1 staat voor Multidrug Resistance gen 1. Deze afwijking wordt MDR1-mutatie genoemd.
Wanneer u of uw dierenarts niet weet of uw hond dit gen mist, dan kan het toedienen van bepaalde diergeneesmiddelen riskant zijn.
Vandaar dat het verstandig kan zijn uw hond te laten testen op dit MDR1 gen. Vooral bij Collies en Collie-achtige is dit van belang, aangezien de afwijking MDR-mutatie hier vaker voorkomt.
Trapped Neutrophil Syndrome (TNS)
Is een genetische aandoening die bij Bordercollies kan voorkomen. Het is een erfelijke ziekte, wat betekent dat beide ouders drager moeten zijn van het gemuteerde gen om nakomelingen met TNS te produceren.
TNS beïnvloedt het immuunsysteem van de hond door de normale beweging van bepaalde witte bloedcellen, neutrofielen genaamd, te belemmeren. Neutrofielen zijn belangrijke cellen in het immuunsysteem die infecties bestrijden. Bij honden met TNS blijven deze cellen vastzitten in het beenmerg en worden ze niet naar de plaats van infectie getransporteerd, waardoor de hond vatbaarder is voor infecties.
De symptomen van TNS kunnen zijn:
- Terugkerende infecties
- Verminderde groei
- Verminderde energie
- Slechte conditie
- Gewrichtsproblemen
Als TNS wordt vermoed, kan genetisch testen helpen bij het bevestigen van de diagnose. TNS is daarom vaak al binnen het 1e jaar dodelijk. Het wordt veroorzaakt door een recessieve mutatie in het gen VPS13B.
Neuronal Ceroid Lipofuscinosis (NCL)
Is een ernstige neurologische aandoening die leidt tot degeneratie van het centrale zenuwstelsel bij honden. Deze ziekte wordt veroorzaakt door een onjuiste opslag van energie in de lysosomen, delen van cellen. De symptomen manifesteren zich doorgaans op de leeftijd van 3 tot 5 jaar en omvatten ongecontroleerde bewegingen, bewustzijnsverlies en afwijkend gedrag. De ziekte ontwikkelt zich progressief, resulterend in een toename van frequentie en ernst van de symptomen. Uiteindelijk kan de hond niet meer lopen. Het identificeren van NCL via genetische tests is essentieel om te voorkomen dat deze aandoening wordt doorgegeven aan nakomelingen.
Sensory Neuropathy (SN)
Is een aandoening van het zenuwstelsel bij honden die invloed heeft op het sensorische systeem met name op het gevoel of de zintuiglijke functies. Het wordt veroorzaakt door genetische mutaties en manifesteert zich in neurologische symptomen. De exacte symptomen kunnen variëren, maar ze omvatten vaak een verminderd gevoel, coördinatieproblemen en moeilijkheden met beweging. SN kan de levenskwaliteit van de hond aanzienlijk beïnvloeden en kan progressief zijn.
Genetische testen zijn cruciaal om te bepalen of een hond drager is van de genetische mutaties die tot SN kunnen leiden. Door te testen kunnen wij als fokkers verantwoorde beslissingen nemen om te voorkomen dat deze aandoening wordt doorgegeven aan toekomstige generaties. Het vermijden van het fokken met dragers kan helpen om het aantal honden met SN te verminderen en de gezondheid van het ras te verbeteren.
Adult Onset Deafness
Verwijst naar gehoorverlies dat zich ontwikkelt bij honden op volwassen leeftijd. In tegenstelling tot aangeboren doofheid, waarbij honden doof geboren worden, treedt adult-onset doofheid op nadat de hond al enige tijd heeft kunnen horen.
De oorzaken van adult-onset doofheid bij honden kunnen variëren. Enkele mogelijke oorzaken zijn ouderdomgerelateerde veranderingen, gehoorproblemen als gevolg van letsel, infecties, blootstelling aan harde geluiden of genetische factoren. De symptomen kunnen geleidelijk optreden en kunnen variëren in ernst.
Een grondig onderzoek door een dierenarts is essentieel om de oorzaak van het gehoorverlies vast te stellen en om te bepalen of er behandelingsopties beschikbaar zijn. In sommige gevallen kan gehoorverlies niet worden teruggedraaid, maar met de juiste zorg kunnen honden goed omgaan met doofheid en een vervullend leven leiden. Het is belangrijk om als eigenaar de nodige aanpassingen te maken en de hond te ondersteunen in zijn nieuwe omstandigheden.
Early Adult Onset Deafness (EAOD) is een gehoorziekte bij Bordercollies en begint al vroeg na 3-5 jaar. EAOD wordt als problematisch beschouwd, vooral bij Bordercollies, omdat het horen van kleine verschillen in tonen essentieel is voor de functie van een werkende Bordercollie. Zelfs matig gehoorverlies kan al een grote impact hebben op het werkvermogen.
Epilepsie
Bij honden is een neurologische aandoening die wordt gekenmerkt door terugkerende aanvallen of toevallen als gevolg van abnormale elektrische activiteit in de hersenen. Hier zijn enkele belangrijke punten met betrekking tot epilepsie bij honden:
Aanvallen:
Epileptische aanvallen kunnen variëren in ernst en duur. Ze kunnen zich manifesteren als milde schokken, spierkrampen, veranderingen in bewustzijn of ernstige, convulsieve aanvallen. De duur van een aanval kan variëren van enkele seconden tot enkele minuten.Oorzaken:
De oorzaken van epilepsie bij honden kunnen divers zijn. Sommige vormen hebben een genetische basis, terwijl andere worden veroorzaakt door trauma, tumoren, infecties, vergiftiging of onbekende factoren.Leeftijd van aanvang:
Epilepsie kan op elke leeftijd beginnen, maar het komt vaak voor dat de eerste aanval optreedt tussen de leeftijd van zes maanden en zes jaar.Diagnose:
De diagnose van epilepsie wordt gesteld op basis van de karakteristieke symptomen en het uitsluiten van andere mogelijke oorzaken voor de aanvallen. Bloedonderzoek, beeldvorming van de hersenen (zoals een MRI-scan) en andere diagnostische tests kunnen worden uitgevoerd.Behandeling:
De behandeling van epilepsie bij honden kan bestaan uit medicijnen, zoals anti-epileptica, om de frequentie en ernst van de aanvallen te verminderen. Het is belangrijk om de medicatie zoals voorgeschreven door de dierenarts te geven en regelmatige follow-upafspraken te hebben.Levenslange aandoening:
Epilepsie bij honden is vaak een levenslange aandoening. Hoewel medicatie kan helpen de aanvallen te beheersen, kunnen ze niet altijd volledig worden geëlimineerd.Zorg en monitoring:
Honden met epilepsie vereisen zorgvuldige monitoring en aandacht. Eigenaars moeten de frequentie en aard van de aanvallen bijhouden en eventuele veranderingen melden aan de dierenarts.
Heupdysplasie (HD)
Is een afwijking aan het heupgewricht bij honden waarbij een afwijkende vorm (dysplasie) van het gewricht ontstaat. De gewrichtsdelen passen niet goed in elkaar, waardoor er instabiliteit in het gestel en slijtage van het kraakbeen ontstaan. De aandoening heeft een erfelijke basis en daar bovenop kunnen een hoge groeisnelheid en overgewicht de situatie verergeren. Deze aandoening komt bij veel verschillende hondenrassen voor, echter zorgt het vooral bij de grote hondenrassen (vanwege verhoogde belasting van de gewrichten) voor meer problemen.
"Erfelijke aandoeningen kunnen een schaduw werpen op de stamboom, maar met openheid, zorgvuldige selectie en gezamenlijke inspanningen kunnen wij als fokker samenwerken aan een heldere toekomst voor onze geliefde viervoeters.".
Neem contact op
Witterweg 56
9405 VL Assen
Mobiele nummer
+31 6 573 279 66